Vị trí đặt bàn thờ Phật và bàn thờ gia tiên trong nhà đúng nhất

Thờ Phật và gia tiên là nét đẹp trong văn hóa tâm linh của người Việt, đã có từ xa xưa và vẫn lưu giữ, tiếp nối đến ngày nay. Tuy nhiên, khi gia đình vừa thờ Phật, vừa thờ gia tiên thì cần lưu ý cách sắp xếp, bố trí bàn thờ sao cho đúng để thể hiện được lòng thành kính, đảm bảo được sự trang nghiêm, kính trọng. Dưới đây là một số gợi ý về vị trí đặt bàn thờ Phật và gia tiên trong nhà phù hợp. 

Vì sao phải bố trí bàn thờ Phật, gia tiên đúng vị trí?

Phật là đấng giác ngộ toàn giác, thành tựu viên mãn mọi công hạnh. Từ Phật bao hàm các nghĩa là tự mình giác ngộ, giác ngộ cho người khác, thấy biết tất cả, không gì là không biết, trong danh hiệu các ngài thường có “Nhất biến tri” hoặc “Chính biến tri”. Phật là đấng tối cao trong tiềm thức tâm linh của Phật tử và các gia đình mộ đạo.

Trong khi đó, gia tiên là tổ tiên, những người đã mất, là người thân thuộc của chúng ta, cũng từng là chủ nhân của gia đình. Thờ cúng tổ tiên là tín ngưỡng, là nét đẹp văn hóa trong đời sống người Việt, có tính chất giáo dục, mang những giá trị văn hóa nhân bản. Thờ cúng tổ tiên là cách thể hiện lòng biết ơn, sự tưởng nhớ với người đã khuất, đồng thời cũng thể hiện niềm tin về sự liên kết giữa thế giới hiện thực và thế giới tâm linh.

Đối với những người có niềm tin vào tâm linh, việc bố trí bàn thờ sao cho hợp lý là vô cùng quan trọng. Bày trí bàn thờ phải tuân theo nguyên tắc phong thủy, thể hiện được cấp bậc, trên dưới, tránh phạm đại kỵ, bất kính với các bậc bề trên. Nếu bàn thờ bày trí không đúng cách, chẳng những việc thờ cúng không có ý nghĩa mà còn có thể “rước họa” cho gia đình.

Vị trí bày trí bàn thờ có vai trò quan trọng trong việc quyết định đến vận khí của ngôi nhà. Nếu bày trí đúng cách, hợp phong thủy sẽ giúp phát huy hiệu quả an lạc, cảm hóa, giúp gia đạo bình an, gia đình hòa thuận, êm ấm. Không những vậy, thờ đúng vị trí còn giúp gia đình nhận được gia hộ, độ trì của chư Phật, Bồ Tát, sự phù hộ của ông bà tổ tiên.

Vị trí đặt bàn thờ Phật và gia tiên trong nhà

Vị trí bố trí bàn thờ Phật, bàn thờ gia tiên trong nhà sẽ phụ thuộc vào thiết kế và diện tích của ngôi nhà. Chúng ta sẽ cân nhắc vị trí đặt bàn thờ theo các trường hợp sau đây:

1. Trường hợp thờ Phật và gia tiên riêng ở hai phòng khác nhau

Bàn thờ Phật, bàn thờ gia tiên có thể đặt chung hoặc riêng đều được, miễn là thể hiện được lòng tôn kính của gia chủ đối với chư Phật, Bồ Tát và ông bà tổ tiên. Có rất nhiều cách bày trí bàn thờ, tùy vào diện tích không gian mà chọn vị trí đặt bàn thờ trong nhà sao cho phù hợp. Trước hết, chúng ta xét đến trường hợp bàn thờ Phật và bàn thờ gia tiên đặt riêng.

Nếu không gian gia đình rộng rãi, nhiều phòng, điều này rất đơn giản, chỉ cần chọn một phòng để thờ Phật và một phòng để thờ gia tiên là được. Phòng thờ Phật nên là nơi yên tĩnh, thanh tịnh, tránh xa những khu vực ồn ào, hay tụ tập người thân trong gia đình. Mặt bàn thờ hướng ra cửa hoặc ban công, tránh hướng mặt bàn thờ vào nhà vệ sinh, phòng ngủ.

Trong khi đó, với bàn thờ gia tiên, chúng ta có thể chọn nơi trang trong nhà. Hướng bàn thờ phải đặt ở nơi khí dương thịnh để tạo bố cục hài hòa âm dương. Trong đó, hướng Tây Bắc, gắn với mặt trời mọc được xem là hướng cực dương, phù hợp nhất. Có thể chọn vị trí bàn thờ theo tuổi của gia chủ, có thể cân nhắc đến bốn hướng theo phong thủy Bát Trạch là Sinh Khí, Diên Niên, Thiên Y, Phục Vị.

2. Thờ Phật và gia tiên ở hai bàn thờ riêng nhưng chung phòng thờ

Bàn thờ Phật và gia tiên có thể đặt chung trong một phòng thờ nhưng ở hai bàn thờ khác nhau. Đây là trường hợp phổ biến nhất, được rất nhiều gia chủ cân nhắc, lựa chọn. Thờ Phật và gia tiên trong một phòng thờ nhưng sử dụng hai bàn thờ riêng là giải pháp tối ưu, vừa đảm bảo sự trang nghiêm, tôn kính, vừa tiết kiệm diện tích không gian.

Có nhiều cách thờ Phật, gia tiên cùng một gian thờ như sau:

– Hai bàn thờ đặt song song nhau

Chúng ta có thể đặt hai bàn thờ song song nhau, lưng bàn thờ tựa vào tường, ở giữa hai bàn thờ là một vách ngăn trang trí. Với cách bố trí này, chúng ta nên chọn một bàn thờ cao và một bàn thờ thấp.

Phật là đấng giác ngộ tối cao, do đó chúng ta chọn bàn thờ Phật cao hơn, tượng Phật nên được đặt cao hơn đầu gia chủ, để ngẩng đầu lên có thể nhìn thấy Phật. Tuyệt đối nên để bàn thờ Phật và bàn thờ gia chủ ngang bằng nhau sẽ không thể hiện được tôn ti, trật tự cũng như thứ bậc.

Bàn thờ gia tiên có thể đặt bên phải hoặc bên trái bàn thờ Phật đều được. Tùy vào thiết kế của không gian thờ mà chúng ta chọn vị trí đặt bàn thờ trong nhà. Mặt bàn thờ nên hướng về phía Tây Bắc hoặc các hướng hợp tuổi gia chủ.

– Bàn thờ Phật đặt giữa, bàn thờ gia tiên đặt một bên

Với trường hợp diện tích phòng thờ nhỏ, gia chủ muốn bàn thờ được rộng rãi, thoải mái thì có thể tham khảo cách đặt bàn thờ Phật ở vị trí chính, bàn thờ gia tiên đặt ở một bên.

Với cách bày trí này, bàn thờ Phật và bàn thờ gia tiên được tách riêng ở hai vị trí khác nhau. Khi bày trí thì cần lưu ý một số vấn đề sau đây:

• Bàn thờ Phật phải được đặt cao hơn bàn thờ gia tiên, tuyệt đối không để bàn thờ gia tiên cao hơn bàn thờ Phật.
• Mỗi bàn thờ đều có bát hương, bình hoa, mâm bồng (bộ sứ thờ cúng) khác nhau. Có thể chọn kích thước bàn thờ rộng hơn, tượng thờ nhỏ hơn để đặt tất cả vật phẩm thờ lên bàn thờ.
• Không gian thờ cúng nên tối giản khi đặt hai bàn thờ, tránh rườm rà, phức tạp sẽ gây chật chội, rối mắt, thiếu trang trọng.

– Bàn thờ Phật đặt trên bàn thờ gia tiên

Đây là cách bố trí bàn thờ Phật và gia tiên trong cùng một gian thờ tối ưu nhất mà nhiều gia đình lựa chọn. Đối với trường hợp này, chúng ta sẽ sử dụng một bàn thờ treo tường và một bàn thờ đứng. Trong đó, bàn thờ đứng để thờ gia tiên, bàn thờ treo tường để thờ Phật. Bàn thờ Phật cao hơn bàn thờ gia tiên một bậc, đồng thời cũng cao hơn đầu gia chủ.

Hiện nay, có rất nhiều mẫu bàn thờ treo tường kích thước lớn, vững chắc. Giá cả của bàn thờ cũng phải chăng, hợp lý, có thể bày trí tượng Phật cùng bộ sứ thờ cúng thoải mái, vừa đảm bảo tính thẩm mỹ, vừa mang đến cảm giác trang trọng, tôn nghiêm.

Chúng ta có thể bố trí bàn thờ ảnh minh họa hoặc đặt bàn thờ Phật lệch sang một bên để có thể dễ dàng lễ bái, tụng kinh niệm Phật thường xuyên. Khi bố trí thì cần lưu ý rằng, lưng bàn thờ phải tựa vào tường, mặt bàn thờ hướng ra hướng thích hợp. Có thể chọn hướng Tây Bắc, hướng cung Sinh Khí, Phục Vị, Diên Niên, Thiên Y hoặc hướng thích hợp với tuổi của gia chủ đều được.

3. Trường hợp thờ Phật và gia tiên chung bàn thờ

Thay vì đặt bàn thờ Phật và gia tiên ở hai bàn thờ khác nhau, chúng ta có thể thờ Phật và gia tiên trên cùng một bàn thờ. Có thể sử dụng loại bàn thờ phân bậc để thuận tiện hơn cho việc thờ cúng.

Với cách bố trí này, tượng Phật sẽ được đặt ở bậc cao nhất, phía dưới là bát hương, mâm bồng, chóe nước… Bài vị hoặc di ảnh của tổ tiên sẽ được đặt hai bên, phân theo bậc, phía trước di ảnh là bộ sứ thờ cúng tối giản để đảm bảo tính trang nghiêm.

Việc thờ gia tiên và Phật trên một bàn thờ hoàn toàn được, tuy nhiên, tượng Phật phải cao hơn bài vị của gia tiên. Phật là đấng giác ngộ hoàn toàn, chúng ta thờ gia tiên dưới Phật sẽ giúp gia tiên được quy y Tam bảo, được hưởng ánh sáng của Phật pháp, của trí tuệ.

Khi bày trí theo cách này thì cần lưu ý một số vấn đề sau:

• Bài vị, di ảnh tổ tiên cần đặt lệch sang một bên, không nên đặt chính diện thẳng hàng với tượng Phật.
• Mỗi vị trí thờ đều có một bộ sứ thờ cúng riêng, tuyệt đối không dùng chung bát hương để tránh bất kính.

Vị trí đặt bàn thờ Phật, gia tiên theo kiểu nhà

Hiện nay, nhà ở thường được thiết kế theo rất nhiều phong cách khác nhau. Có rất nhiều kiểu nhà như nhà cấp 4 không tầng, nhà phố, chung cư… Với mỗi kiểu nhà, chúng ta sẽ có cách chọn vị trí đặt bàn thờ Phật, bàn thờ gia tiên khác nhau. Có thể tham khảo gợi ý dưới đây:

1. Vị trí đặt bàn thờ cho nhà cấp 4 không tầng

Nhà cấp 4 hoặc nhà mái Thái thường chỉ có một tầng. Chính vì vậy, với kiểu nhà này, chúng ta nên chọn nơi đặt phòng thờ, bàn thờ là không gian trung tâm, ở giữa phòng khách. Hoặc có thể bố trí một căn phòng riêng có kích thước phù hợp dùng để làm phòng thờ.

Đối với những kiểu nhà này, có thể chọn mọi cách bố trí như đã gợi ý. Có thể thờ Phật và gia tiên ở hai bàn thờ khác nhau đặt song song nhau; dùng một bàn thờ đứng, một bàn thờ treo tường hoặc thờ chung một bàn thờ đều được. Hướng của bàn thờ nên hướng ra cửa, hướng về hướng Tây Bắc hoặc hướng hợp với tuổi gia chủ đều được.

Khi thờ thì cần lưu ý một số vấn đề sau đây:

• Lưng bàn thờ cần phải tựa vào tường vững chắc, tượng Phật cần cao hơn đầu gia chủ và cao hơn bài vị, di ảnh tổ tiên một bậc
• Không gian thờ Phật cần yên tĩnh, thanh tịnh, nếu dùng phòng khách để thờ Phật, gia tiên thì chỉ dùng để tiếp khách. Không được tụ tập ăn uống, cười đùa trước bàn thờ Phật.

2. Vị trí đặt bàn thờ Phật, gia tiên ở nhà phố

Với những ngôi nhà phố, xây dựng nhiều tầng, chúng ta nên chọn phòng ở tầng cao nhất của ngôi nhà để làm phòng thờ. Khi đặt bàn thờ ở đây, mặt bàn thờ nên hướng ra phía ban công là tốt nhất. Ngoài ra, cũng có thể đặt bàn thờ theo các hướng tốt trong phong thủy Bát trạch.

Bàn thờ không nên đặt ở tầng 1 mà nên đặt ở tầng cao nhất của ngôi nhà. Vị trí này rất yên tĩnh, không chỉ thể hiện được lòng thành kính của gia chủ mà còn có thể phát huy được hiệu quả an lạc, cảm hóa của tượng Phật. Giúp gia chủ dễ dàng nhận được sự gia hộ, độ trì của Đức Phật, Bồ Tát, chư Thiên, hộ pháp…

3. Vị trí đặt bàn thờ Phật, gia tiên tại chung cư

Chung cư có diện tích sống tương đối hạn chế, đây là lý do nhiều gia đình sống ở chung cư muốn thờ Phật, thờ gia tiên nhưng còn băn khoăn không biết nên làm thế nào. Thực tế, việc thờ Phật, gia tiên tại chung cư cũng không quá phức tạp, chỉ cần dùng vách ngăn trang trí, ngăn một không gian nhỏ làm nơi thờ cúng hoặc sử dụng tủ thờ nhỏ gọn là được.

Hiện nay, có rất nhiều tủ thờ nhỏ được thiết kế riêng dành cho những không gian sống tối giản. Gia chủ có thể đặt tủ thờ ở phòng khách, bên phải hoặc bên trái kệ tivi, rồi bố trí thêm vách ngăn hoặc rèm để tạo sự trang nghiêm, riêng tư và sang trọng.

Đối với những không gian như chung cư, chúng ta nên dùng các bàn thờ có kích thước nhỏ gọi, chọn những bộ sứ thờ tối giản là được. Do chung cư thường không có nhiều phòng, không gian cũng khá hạn chế nên không nên sử dụng những bàn thờ có kích thước quá cỡ.

Hướng đặt bàn thờ Phật, gia tiên hợp phong thủy

Hướng và phương vị đóng vai trò rất quan trọng trong việc chọn vị trí đặt bàn thờ. Khi đặt bàn thờ thì cần tuân theo nguyên tắc “tọa cát hướng cát”, tức là bàn thờ phải thỏa mãn 2 yếu tố: Nằm ở vị trí tốt và nhìn ra hướng tốt, hợp với tuổi của gia chủ. Nếu bàn thờ có thể đặt đối diện cửa ra vào, thỏa mãn về hướng và phương vị thì sẽ là một cách bố trí rất tốt, phù hợp theo phong thủy.

Trường hợp gia chủ là Phật tử, gia đình hướng Phật thì bàn thờ Phật là chính, bàn thờ gia tiên là phụ. Trường hợp gia đình mộ đạo, thờ Phật để cầu bình an, êm ấm, chưa quy y Tam Bảo thì bàn thờ gia tiên là chính. Việc xác định như vậy sẽ giúp ta có cách bố trí, chọn hướng phù hợp cho bàn thờ.

Thông thường, bàn thờ thuộc âm, để cân bằng âm dương thì mặt bàn thờ nên hướng về hướng dương tính. Hướng tốt nhất là hướng Tây Bắc, tượng trưng cho mặt trời mọc, có trường năng lượng dương cực thịnh. Bàn thờ hướng về hướng này sẽ giúp gia đạo ấm êm, hài hòa, giảm tai ương, bệnh tật, rước tài lộc, may mắn.

Ngoài ra, có thể dựa vào la bàn để xác định phương hướng và chọn hướng đặt bàn thờ theo tuổi của gia chủ. Cụ thể:

• Gia chủ các tuổi Thìn, Thân, Tí thì nên đặt bàn thờ ở cung Thìn (hướng Đông Nam), cung Tí (hướng Bắc), cung Mão (hướng Đông)
• Gia chủ tuổi Hợi, Mão, Mũi thì nên đặt bàn thờ ở cung Mùi, Tí, Mão
• Gia chủ tuổi Tị, Dậu, thì nên đặt bàn thờ ở cung Sửu, Mão

Hoặc có thể xác định hướng đặt bàn thờ theo mệnh Đông Tứ Trạch và Tây Tứ Trạch. Trong đó:

• Mệnh Đông Tứ Trạch: Là những người thuộc cung Khảm, Chấn, Tốn, Ly, người này thích hợp với 4 hướng tốt là Đông, Đông Nam, Nam và Bắc. Cung Khảm tương ứng với hướng Bắc, Tốn hướng Đông Nam, Chấn hướng Đông, Ly hướng Nam.
• Mệnh Tây Tứ Trạch: Là những người thuộc cung Càn, Khôn, Cấn, Đoài, người này thích hợp với các hướng tốt là Càn hướng Tây Bắc, Khôn hướng Tây Nam, Cấn hướng Đông Bắc, Đoài hướng Tây.

Ngoài ra, có thể cân nhắc chọn hướng thờ theo phong thủy Bát trạch. Bốn cung tốt trong Bát trạch thích hợp để chọn hướng thờ gồm:

• Sinh Khí: Hướng vượng khí, giúp thuận lợi về đường tài lộc, công danh
• Thiên Y: Thích hợp với gia chủ nữ, giúp mang đến may mắn, sức khỏe, được quý nhân phù trợ
• Diện Niên: Còn gọi là hướng cung Phước Đức, vô cùng thích hợp để đặt bàn thờ gia tiên. Hướng tốt cho các mối quan hệ gia đình, giúp gia đạo ấm êm, hài hòa.
• Phục Vị: Là hướng tốt để lập bàn thờ tổ tiên, bàn thờ Phật, giúp mang đến bình yên, may mắn cho gia đình.

Một số lưu ý khi bày trí bàn thờ Phật và gia tiên

Khi chọn vị trí đặt bàn thờ Phật và bàn thờ gia tiên trong nhà thì cần lưu ý một số vấn đề sau đây:

• Bàn thờ là nơi linh thiêng, nên đặt ở nơi trang nghiêm, yên tĩnh, tránh đặt ở cạnh cửa sổ, lối đi lại ồn ào để tránh phạm bất kính và những điều không may, gây hao tài, tán lộc.
• Bàn thờ không đặt gần nhà vệ sinh, nhà tắm, không hướng mặt bàn thờ vào những hướng này để tránh làm ô uế không gian thờ cúng linh thiêng.
• Không đặt bàn thờ ở gần phòng ngủ, tránh tình trạng bàn thờ nhìn ra hướng Ngũ quỷ như Đông Bắc, Tây Nam, không đặt bàn thờ hướng Tây Nam nhìn ra hướng Đông Bắc hoặc bàn thờ ở Đông Bắc nhìn ra hướng Tây Nam.
• Trong nhà không nên thờ quá nhiều tượng Phật, tốt nhất chỉ cần 3 tượng Phật, Bồ Tát là đủ.
• Bàn thờ gia tiên nếu được thờ chung với bàn thờ Phật thì không nên cúng đồ mặn, chỉ nên cúng đồ chay, đồng thời cũng nên thường xuyên tụng kinh, niệm Phật để kẻ còn người mất đều được an vui.
• Không gian thờ cúng cần trang nghiêm, sạch sẽ, ngăn nắp, không để những đồ hư héo, úa trên bàn thờ. Trái cây, đồ cúng Phật, gia tiên khi cúng xong thì nên hạ xuống, tránh để hư hỏng rồi mới lấy xuống.

Trên đây là một số vị trí đặt bàn thờ Phật, gia tiên trong nhà hợp phong thủy, thể hiện được tấm lòng thành kính của gia chủ mà bạn có thể tham khảo. Thờ Phật, gia tiên trong nhà thực tế không có quá nhiều nguyên tắc, quy củ, chỉ cần thể hiện được tấm lòng và sự thành tâm của gia chủ là được.

Xem thêm:

• Đồ Thờ Lộc Phát – Cửa hàng đồ thờ cúng cao cấp uy tín tại TPHCM
• Cách Lập Bàn Thờ Phật Quan Âm Tại Nhà + 55 Mẫu Decor Bàn Thờ Phật Đẹp
• Lập Bàn Thờ Phật Tại Nhà Cần Những Gì
• Nên Dùng Bàn Thờ Phật Bằng Gỗ Hay Bằng Đá